Traumapsycholoog Johan Op De Beeck

Eye Movement Desensitization and Reprocessing, EMDR

Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) kan je vertalen als "Het verwerken en afleren van ongewenste reacties en verbanden door middel van oogbewegingen". EMDR is wetenschappelijk ontwikkeld en veel efficiënter dan gesprekstherapie bij trauma verwerking.

Na een traumatische ervaring kan je herbeleven (flash-backs overdag of nachtmerries 's nachts), voortdurende gestresseerd zijn (licht geraakt, opvliegend, overspannen, gespannen spieren), te zeer op je hoede zijn (overdreven waakzaam, steeds het gevoel hebben dat er iets ergs gaat gebeuren, angst), allerlei zaken vermijden (niet meer buiten komen, de tram niet meer nemen, niet meer ...) en moeite hebben met genieten en ontspannen. Dit zijn normale reacties op een ongewone situatie. Later kan er uitputting, afvlakking (niet meer voelen) en rouw omwille van het verlies optreden. Het geheel van deze klachten wordt posttraumatische stress genoemd, vaak afgekort tot ptss of ptsd.

Posttraumatische stress kan ontstaan na een verkeersongeval, een natuurramp, sexueel geweld (incest, verkrachting, ongewenste intimiteiten), oorlogsgeweld, een overval, pesterijen, familiaal geweld, gebrek aan steun in de kindertijd, ...

Bij angsten, trauma's en vele andere situaties leren we. We leggen een verband tussen wat we op deze (lastige) moment en in deze situatie zien, horen, ruiken, proeven, ... en wat we op dat moment doen en voelen. Als mijn zoon mosselen eet terwijl hij zich misselijk voelt van de griep die hij aan het krijgen is, dan kan hij het ziek voelen verbinden met de smaak van mosselen. Nadien is het zien, ruiken of proeven van mosselen voldoende om zich misselijk te voelen. Tenminste totdat hij dit verband weer heeft afgeleerd.

EMDR doet op een bijzondere wijze beroep op het verwerkingssysteem van iedere persoon en stelt die persoon in staat om zaken af te leren. Een EMDR-behandeling kan je ook helpen bij het aanleren van nieuwe vaardigheden. Voor dat je met emotioneel moeilijke situaties aan de slag gaat, leer je met EMDR een veilige plek aan en kan je je weer veilig voelen.

Een EMDR behandeling is vaak kort van duur en bestaat uit een reeks stappen te beginnen met de voorbereiding tot aan het opgelucht en met een vrij gevoel afronden van de sessie. EMDR brengt jouw vrijheid, accuraatheid en zelfbepaling terug. De oogbewegingen verwijzen naar de ritmische links-rechts stimulatie waarmee de EMDR-methode gestart is. Het kunnen ook andere bewegingen zijn zoals het tokkelen in de handpalmen of een geluid dat links-rechts over en weer gaat.

Bekijk EMDR gerust als een werkwijze die het unieke en eigen verwerkingssysteem van iedere persoon gesmeerd en versneld zijn werk laat doen. Daardoor bekom ik bij angst / stress / trauma gerelateerde klachten met EMDR sneller en 'anders' resultaat dan wanneer ik hierbij gesprekstherapie aanbied. Bij EMDR worden er zaken besproken, maar de kern van EMDR is erg verschillend van gesprekstherapie. Dat kan je duidelijk zien in een YouTube documentaire over EMDR op de website van de Nederlandse EMDR-vereniging. Ze bieden ook een EMDR informatieve folders.

Proffesionelen kunnen terecht bij Francine Shapiro die sinds 1989 publiceert over EMDR. Zij,en haar internationale medewerkers, blijven EMDR kritisch onderzoeken, verder ontwikkelen en optimaliseren.


Johan Op De Beeck is een erkend klinisch psycholoog. Na een opleiding tot systeem psychotherapeut en EMDR-therapeut specialiseerde hij zich verder tot traumapsycholoog. Hij werkt te Antwerpen.